خلاصه کتاب گلستان سعدی: از روی نسخه تصحیح شده محمدعلی فروغی ( نویسنده سعدی شیرازی )

گلستان سعدی، شاهکار بی بدیل نثر فارسی، گنجینه ای از حکمت، اخلاق و زیبایی ادبی است که عصاره تجربیات و اندیشه های سعدی شیرازی را در خود جای داده. این کتاب به تصحیح دقیق محمدعلی فروغی، دریچه ای معتبر و قابل اعتماد به سوی این میراث گرانبها می گشاید و امکان غوطه ور شدن در عمق معنای آن را برای خواننده فراهم می آورد.

زمانی که صحبت از ادبیات کلاسیک فارسی می شود، بی درنگ نام هایی چون فردوسی، حافظ و مولانا در ذهن نقش می بندد. اما در میان این ستارگان درخشان، نام سعدی شیرازی و اثر جاودان او، گلستان، به عنوان قله ای رفیع در نثر فارسی می درخشد. این کتاب نه تنها اثری ادبی، بلکه آیینه ای تمام نما از جامعه، اخلاق و تجربه بشری است که با زبانی دلنشین و آمیخته به شعر، پندهای حکیمانه را در قالب داستان های کوتاه و شیرین به خواننده عرضه می کند. اهمیت این اثر به حدی است که قرن هاست الهام بخش نویسندگان، شاعران و اندیشمندان بوده و بخش جدایی ناپذیری از فرهنگ و هویت ایرانی به شمار می رود.

در میان نسخ متعدد گلستان، نسخه ی تصحیح شده توسط علامه فقید، محمدعلی فروغی، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. فروغی با تلاشی بی وقفه و دانش عمیق خود در زبان و ادبیات فارسی، متنی دقیق و قابل اعتماد از گلستان را ارائه داده که مبنای بسیاری از مطالعات و پژوهش های پس از او قرار گرفته است. این مقاله با تکیه بر این نسخه معتبر، به خلاصه ای جامع و تحلیلی از کتاب گلستان سعدی می پردازد تا راهنمایی باشد برای هر آن کس که می خواهد قدم در این باغ پرگل بگذارد و از میوه های شیرین حکمت آن بهره مند شود. هدف نهایی، ارائه یک دید جامع از محتوا، مضامین و اهمیت گلستان سعدی از منظر نسخه فروغی است تا خواننده بتواند با درکی عمیق تر به سراغ مطالعه کامل این اثر بی نظیر برود.

سعدی شیرازی: زندگی، جایگاه و انگیزه ی نگارش گلستان

ابومحمد مشرف الدین مصلح بن عبدالله بن مشرف، مشهور به سعدی شیرازی، در قرن هفتم هجری و در دوران پرآشوب حمله مغول، در شیراز چشم به جهان گشود. زندگی او خود حکایتی پرفراز و نشیب بود؛ سال هایی در نظامیه بغداد به تحصیل پرداخت، سپس سفرهای طولانی به اقصی نقاط جهان اسلام از شام و حجاز گرفته تا هند و ترکستان را تجربه کرد. این سفرها، که به او بینش عمیقی نسبت به فرهنگ ها، آداب و رسوم، و سرشت انسانی بخشید، بی شک در شکل گیری اندیشه ها و حکایت هایش نقشی اساسی داشت. سعدی پس از سال ها جهانگردی، سرانجام به شیراز بازگشت و در فضایی آرام، مشغول به خلق آثار جاودان خود شد.

او با نگاهی تیزبین و زبانی شیوا، آنچه را در سفرها و در بازگشت به وطن دیده و آموخته بود، به نگارش درآورد. گلستان، آینه ای از جامعه و انسانیت، در واقع جهان واقعی را به تصویر می کشد، برخلاف بوستان سعدی که بیشتر به ترسیم جهان آرمانی می پردازد. سعدی در گلستان، با روایت داستان هایی از زندگی روزمره مردم، پادشاهان، درویشان و عامه، به طرح مسائل اخلاقی، اجتماعی و سیاسی می پردازد و راهکارهایی حکیمانه برای زندگی بهتر ارائه می دهد. او خود را محور بسیاری از حکایت ها قرار می دهد و به همین دلیل، برخی این داستان ها را برگرفته از زندگی واقعی او دانسته اند؛ اما باید در نظر داشت که در سنت مقامه نویسی، که گلستان نیز از آن متأثر است، استفاده از «خود» نویسنده به عنوان راوی، لزوماً به معنای تجربه زیسته تمام و کمال نیست، بلکه ابزاری برای ملموس تر کردن و جذابیت بخشیدن به روایت است.

انگیزه ی نگارش گلستان را می توان از دیباچه خود کتاب دریافت. سعدی این اثر را در پی درخواست دوستان و برای نزهت ناظران و فسحت حاضران به رشته تحریر درآورد. او با مشاهده شور و شعفی که از زیبایی و عطر گل های باغ در مخاطبانش می دید، تصمیم گرفت گلستانی بیافریند که خزان بر آن تأثیر نگذارد و لطف و طراوتش همیشگی باشد. این اثر نه تنها آیینه تمام نمای شرایط اجتماعی و فرهنگی زمانه سعدی است، بلکه به دلیل عمق مفاهیم و شیوه بیان بی نظیرش، تأثیری ماندگار بر ادبیات پس از خود گذاشت و به یکی از پرخواننده ترین آثار زبان فارسی تبدیل شد. بسیاری از نویسندگان و شاعران پس از او، تلاش کردند تا به تقلید از سبک و سیاق گلستان، آثاری بیافرینند، اما کمتر کسی توانست به اوج هنر سعدی در نثر مسجع و آمیختگی حکمت با شیرینی کلام دست یابد.

تصحیح محمدعلی فروغی: چرا این نسخه مبنای مطالعه ماست؟

هنگامی که به مطالعه متون کهن فارسی می پردازیم، انتخاب نسخه ای معتبر و دقیق از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در مورد گلستان سعدی، این اهمیت دوچندان می شود، چرا که ظرایف کلامی و معانی عمیق آن تنها از طریق یک متن پالایش شده و اصیل قابل درک است. در این میان، تصحیح محمدعلی فروغی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و به عنوان یکی از برجسته ترین و معتبرترین نسخه های گلستان سعدی شناخته می شود.

محمدعلی فروغی، سیاستمدار، نویسنده، ادیب و فیلسوف برجسته ی ایرانی، علاوه بر فعالیت های گسترده سیاسی و فکری، یکی از دقیق ترین و چیره دست ترین مصححان متون کلاسیک فارسی نیز به شمار می آید. فروغی در سال های خانه نشینی و پس از عزل از وزارت (بین سال های ۱۳۱۶ تا ۱۳۲۰ شمسی)، با وسواس و دقت فراوان، به تصحیح کلیات سعدی از جمله گلستان پرداخت. او برای این مهم، نسخه های کهن و معتبر خطی را مبنای کار خود قرار داد. به ویژه در تصحیح گلستان، از نسخه ی ابوالحسن بزرگزاد اصفهانی که احتمالاً در زمان حیات خود شیخ اجل کتابت شده بود، بهره برد. این انتخاب نشان دهنده ی اهتمام فروغی به دسترسی به اصیل ترین و نزدیک ترین متن به نسخه مؤلف است.

یکی از ویژگی های برجسته تصحیح فروغی، دقت کم نظیر او در ارائه نسخه بدل ها در پاورقی هاست. این روش به پژوهشگران و خوانندگان علاقه مند به جزئیات کمک می کند تا تفاوت های میان نسخه های مختلف را مشاهده کرده و به تحولات متنی پی ببرند. او حتی نسخه های دیگری چون نسخه های لرد گرینوی و کتابخانه ی هند انگلستان را که حدود ۳۰ سال پس از وفات سعدی کتابت شده بودند، در پایان کار به دست آورد و تنها موارد اختلاف را در پاورقی ذکر کرد، بدون اینکه متن اصلی را بر اساس آن ها تغییر دهد. این شیوه، اصالت و صحت متن را تا حد زیادی تضمین می کند و از همین روست که با وجود گذشت سال ها و کشف نسخه های جدیدتر، چاپ فروغی همچنان به عنوان یکی از کامل ترین و بهترین مراجع برای خواندن آثار سعدی به شمار می آید و مورد اعتماد بسیاری از پژوهشگران و ادب دوستان است.

اگرچه مصححان دیگری نیز چون مرحوم غلامحسین یوسفی، نسخه های معتبری از گلستان ارائه کرده اند که از نظر برخی به دلیل مبنا قرار دادن تعداد بیشتری از نسخه های خطی، بر کار فروغی برتری دارد، اما کار فروغی به دلیل دقت و روش مندی خاص خود، همچنان جایگاه ویژه ای دارد. نسخه ی فروغی، بدون توضیحات و علائم نگارشی اضافه در متن اصلی، بیشتر برای پژوهشگران زبان و ادبیات فارسی که به دنبال متن اصیل و بررسی نسخه بدل ها هستند، مناسب به نظر می رسد. در واقع، تصحیح فروغی دریچه ای است که به واسطه آن، خواننده می تواند به شکلی معتبر و عمیق، با هنر و حکمت سعدی در گلستان ارتباط برقرار کند.

محمدعلی فروغی با وسواس و دقت فراوان، نسخه ای معتبر از گلستان سعدی را ارائه داد که همچنان یکی از مراجع اصلی برای پژوهشگران و علاقه مندان به ادبیات کلاسیک فارسی است.

ساختار گلستان سعدی: از دیباچه تا هشت باب حکمت آموز

گلستان سعدی در ساختاری منحصر به فرد و هنرمندانه، خواننده را به سفری در دنیای حکمت و تجربیات انسانی دعوت می کند. این کتاب، که در سال ۶۵۶ هجری قمری به نگارش درآمد، در قالب نثر مسجع (آهنگین) و آمیخته با نظم، شامل یک دیباچه و هشت باب اصلی است. این ساختار نه تنها به زیبایی کلام می افزاید، بلکه به خواننده امکان می دهد تا با نظمی منطقی، در دل مباحث اخلاقی و اجتماعی گام بردارد.

نثر مسجع، که در آن سجع (هم آهنگی و هم وزنی واژگان در پایان جملات یا پاره های جملات) به کار رفته، به کلام سعدی موسیقی و آهنگی دلنشین می بخشد. این ویژگی، گلستان را به یکی از شاهکارهای جریان مقامات نویسی در ادبیات عربی و فارسی تبدیل کرده است؛ سبکی که در آن، نویسنده با بهره گیری از ظرافت های زبانی و ادبی، مفاهیم را در قالب حکایت ها و داستان های کوتاه بیان می کند. اما سعدی در این سنت، نوآوری کرده و برخلاف پیشینیانش که قهرمانی مشخص داشتند، «خود» را محور بسیاری از حکایت ها قرار داده است، گویی تجربه زیسته ی خود را با خواننده به اشتراک می گذارد.

اهمیت دیباچه گلستان، همچون مقدمه ای بر یک باغ پر از گل های حکمت، بسیار بالاست. سعدی در این بخش، هدف خود از تألیف کتاب را بیان می کند و فضای ذهنی خود را در زمان نگارش به تصویر می کشد. او از گلستانی راستین سخن می گوید که طراوتش هرگز به خزان مبدل نمی شود. پس از دیباچه، هشت باب اصلی گلستان، هر یک به موضوعی خاص می پردازند که مجموعاً یک دایرةالمعارف اخلاقی و اجتماعی را تشکیل می دهند:

1. در سیرت پادشاهان
2. در اخلاق درویشان
3. در فضیلت قناعت
4. در فواید خاموشی
5. در عشق و جوانی
6. در ضعف و پیری
7. در تأثیر تربیت
8. در آداب صحبت

هر باب شامل حکایات کوتاه و بلند متعددی است که با اشعاری دلنشین تکمیل می شوند. این آمیختگی نثر و نظم، علاوه بر زیبایی، به ماندگاری پیام های اخلاقی و حکمت آموز سعدی در ذهن خواننده کمک می کند. خواننده با قدم گذاشتن در هر باب، گویی وارد فضایی جدید می شود که سعدی او را با داستان هایی جذاب و پندهایی کاربردی همراهی می کند.

خلاصه تحلیلی باب به باب گلستان سعدی (بر اساس نسخه فروغی)

گلستان سعدی، با ساختار هشت بابی خود، خواننده را به سفری در عوالم گوناگون زندگی انسانی دعوت می کند. هر باب، گنجینه ای از حکایت ها و اندرزهاست که با ظرافت و چیره دستی سعدی، با مضامینی مشخص در هم تنیده شده اند. در ادامه، به خلاصه ای تحلیلی از هر یک از این باب ها، با اتکا به متن ارزشمند تصحیح شده توسط محمدعلی فروغی، می پردازیم.

دیباچه: سرآغاز حکمت و هنر

در ابتدای این باغ پرگل، سعدی با دیباچه ای زیبا و آهنگین، هدف خود از نگارش گلستان را بیان می کند. او در فضایی توأم با شکرگزاری و سپاس، از الطاف الهی سخن می گوید و سپس به بیان چرایی تألیف این کتاب می پردازد. دیباچه نه تنها مقدمه ای بر محتوای کتاب است، بلکه خود نمونه ای بی نظیر از نثر مسجع و توانایی های ادبی سعدی است. در این بخش، سعدی از گلستانی راستین سخن می گوید که بر خلاف گل های فانی و زودگذر دنیا، ابدی و جاودان است و می تواند مایه سرور و تعلیم جان های آگاه باشد. خواننده با این دیباچه، وارد فضایی می شود که نه تنها از زیبایی های کلامی لذت می برد، بلکه برای پذیرش پندهای حکیمانه سعدی نیز آماده می گردد.

باب اول: در سیرت پادشاهان

با ورود به باب اول، خواننده خود را در دالان های پرپیچ وخم سیاست و حکمرانی می یابد. سعدی در این باب، با حکایت هایی پندآموز، به بیان صفات و ویژگی های پادشاهان عادل و ظالم، مسئولیت های حاکمان در قبال مردم، اهمیت خردورزی در سیاست و عواقب شوم ظلم و استبداد می پردازد. او وظیفه اصلی حاکم را عدل ورزی و رعیت پروری می داند و نشان می دهد که چگونه رفتار یک پادشاه می تواند بر سرنوشت کل جامعه تأثیرگذار باشد. حکایات این باب، تصویری زنده از تعامل حاکم و رعیت ارائه می دهند و پیام های کلیدی در باب عدل، انصاف و عقلانیت در حکومت داری را به شیوه ای جذاب منتقل می کنند. این بخش به ما یادآوری می کند که قدرت، آزمونی بزرگ برای انسان است و تنها کسانی می توانند سربلند از آن بیرون آیند که مصلحت مردم را بر منافع شخصی خود ترجیح دهند.

باب دوم: در اخلاق درویشان

در باب دوم، سعدی خواننده را به دنیای درویشان و اهل طریقت می برد، اما نه درویشان ظاهرنما، بلکه درویشان حقیقی. او در این بخش، تفاوت میان درویشی ظاهری و ریاکارانه با درویشی باطنی و حقیقی را آشکار می سازد. مضامین اصلی این باب شامل قناعت، توکل به خدا، بی نیازی از خلق، و آزادگی از تعلقات دنیوی است. حکایات این باب، ارزش های معنوی در زندگی را ستایش می کنند و نشان می دهند که چگونه رهایی از بند مادیات می تواند آرامش و سعادت حقیقی را به ارمغان آورد. خواننده با خواندن این حکایات، تجربه ای عمیق از مفهوم غنای درونی و دل کندن از جهان فانی کسب می کند.

باب سوم: در فضیلت قناعت

قناعت، فضیلتی بزرگ است که سعدی در باب سوم به تفصیل به آن می پردازد. این باب، ستایشگر قناعت و مذمت کننده ی حرص و آز است. سعدی با داستان های جذاب، از جمله داستان بازرگان حریص، نشان می دهد که چگونه سیری چشم و دل می تواند آسودگی خاطر و خوشبختی حقیقی را به ارمغان آورد، در حالی که حرص و طمع، جز رنج و پریشانی حاصلی ندارد.

آن شنیدستى که در اقصاى غور
بارسالارى بیفتاد از ستور
گفت چشم تنگ دنیادوست را
یا قناعت پر کند یا خاک گور

این حکایت، گویی ما را در کنار سعدی قرار می دهد تا سخنان حکمت آمیز او را بشنویم و درسی جاودان در باب قناعت بیاموزیم. سعدی به خواننده می آموزد که خوشبختی در «بیشتر داشتن» نیست، بلکه در «کافی دانستن» آنچه هست، نهفته است.

باب چهارم: در فواید خاموشی

در باب چهارم، سعدی از ارزش سکوت و پرهیز از سخنان بیهوده سخن می گوید. او اهمیت زبان نگه داشتن و حکمت در گفتار را گوشزد می کند و نشان می دهد که چگونه یک کلام نیکو می تواند منشأ خیر و برکت باشد، در حالی که سخن ناپسند و بی جا، جز پشیمانی و شرمندگی حاصلی ندارد. حکایات این باب، ما را به تأمل در قدرت کلام و مسئولیت ما در قبال آنچه بر زبان می آوریم، وا می دارد.

باب پنجم: در عشق و جوانی

باب پنجم گلستان، به عشق و جوانی اختصاص دارد. سعدی در این بخش، با لطافت و هنرمندی خاص خود، به ماهیت عشق، زیبایی و شور جوانی، و همچنین زودگذر بودن این دوران می پردازد. حکایات این باب، جلوه های گوناگون عشق را به تصویر می کشند و به ما یادآوری می کنند که جوانی، موهبتی است که باید قدرش را دانست و از آن به بهترین شکل بهره برد، پیش از آنکه دستخوش تغییرات زمان شود.

باب ششم: در ضعف و پیری

در مقابل شور و نشاط جوانی، باب ششم به توصیف احوال پیری و ضعف های جسمی و روحی این دوران می پردازد. سعدی در این بخش، به پذیرش مرگ و اهمیت آماده شدن برای پایان زندگی تأکید می کند. او خواننده را دعوت می کند که از دوران کهولت نیز درس هایی بیاموزد و آن را فرصتی برای تأمل در زندگی و پندپذیری ببیند. این باب، نگاهی واقع بینانه به چرخه زندگی ارائه می دهد و به خواننده کمک می کند تا با حکمت و آرامش، با این مرحله از زندگی مواجه شود.

باب هفتم: در تأثیر تربیت

باب هفتم گلستان، به یکی از مهم ترین مباحث اجتماعی و اخلاقی، یعنی اهمیت تربیت در شکل گیری شخصیت انسان، می پردازد. سعدی در این بخش، نقش آموزش و پرورش، تأثیر محیط وراثت و محیط بر سرشت انسان را با حکایت های جذاب بیان می کند. او نشان می دهد که چگونه تربیت صحیح می تواند انسان را به سوی کمال هدایت کند و چگونه آموزش پذیری، حتی در سنین بالا، می تواند منجر به اصلاح و رشد شود. این باب، به ما می آموزد که همواره باید به دنبال آموختن و رشد فردی باشیم.

باب هشتم: در آداب صحبت

در آخرین باب گلستان، سعدی به بیان آداب معاشرت، گفت وگو، دوستیابی و حفظ حرمت دیگران می پردازد. این باب، در واقع راهنمایی عملی برای زندگی مسالمت آمیز و روابط اجتماعی صحیح است. سعدی نکاتی ارزشمند در مورد فضیلت اخلاق نیکو، پرهیز از غیبت، رعایت حقوق دیگران، و اهمیت گفتار سنجیده ارائه می دهد. با مطالعه این باب، خواننده می تواند مهارت های ارتباطی خود را بهبود بخشیده و به فردی مؤثرتر و محبوب تر در جامعه تبدیل شود. این باب پایانی، گویی عصاره ای از حکمت های سعدی برای زیستن در کنار دیگران با مهر و احترام است.

ویژگی های ادبی و هنری گلستان سعدی

گلستان سعدی تنها یک مجموعه حکایت اخلاقی نیست؛ بلکه اوج هنر سعدی در به کارگیری ظرایف زبانی و ادبی است که آن را به اثری بی بدیل در ادبیات فارسی تبدیل کرده است. خواننده گلستان، گویی قدم در باغی می گذارد که هر گوشه اش پر از نوای دلنشین و رنگ آمیزی های چشم نواز است.

نثر مسجع و آهنگین: موسیقی کلام

یکی از برجسته ترین ویژگی های گلستان سعدی، نثر مسجع و آهنگین آن است. سعدی با انتخاب دقیق واژگان و چینش هنرمندانه ی آن ها، چنان موسیقی دلنشینی در کلام خود ایجاد می کند که جملاتش گویی ابیات شعرگونه ای هستند. این آهنگین بودن، نه تنها خواندن متن را لذت بخش می کند، بلکه به ماندگاری و تأثیرگذاری پیام ها نیز می افزاید. گویی سعدی، با هر کلمه، نت های موسیقی را می نوازد و اثری شنیدنی می آفریند که گوش جان را نوازش می دهد. این شیوه، کلمات را از صرف معنی، فراتر برده و به آن ها روح و جانی تازه می بخشد، تجربه ای بی نظیر برای هر خواننده ی فارسی زبان.

ایجاز و اختصار: عمق در سادگی

سعدی در گلستان، استاد ایجاز و اختصار است. او توانایی بی نظیری در بیان مفاهیم عمیق و پیچیده با کمترین کلمات دارد. حکایات او کوتاه و پرمغز هستند و هر کلمه در جای خود نشسته است، بدون هیچ اضافه ای. این ویژگی، خواندن گلستان را روان و لذت بخش می کند و به خواننده امکان می دهد تا با سرعت و در عین حال با درکی عمیق، از محتوای آن بهره مند شود. ایجاز سعدی، پیام های او را همچون تیرهایی رها شده از کمان، دقیق و مستقیم به قلب مخاطب می رساند و او را به تأمل وا می دارد.

آمیختگی نثر و نظم: پیوند حکمت و زیبایی

یکی دیگر از جذابیت های گلستان سعدی، آمیختگی دلنشین نثر و نظم است. سعدی پس از هر حکایت یا در دل آن، از اشعاری استفاده می کند که معمولاً خلاصه یا تأکیدی بر پیام اصلی حکایت هستند. این اشعار نه تنها به زیبایی متن می افزایند، بلکه نقش مهمی در تقویت پیام اخلاقی و حکمت آمیز داستان ایفا می کنند. این پیوند هنرمندانه، به خواننده تجربه ای کامل از ادبیات فارسی ارائه می دهد، جایی که حکمت در پوشش زیبایی کلام، ماندگارتر می شود. گویی یک نقاش، پس از کشیدن طرحی بی نظیر، آن را با رنگ های دلربا تکمیل می کند.

طنز و حکمت عملی: لبخندی از سر اندیشه

سعدی در گلستان، به طرز ماهرانه ای از طنز بهره می برد. طنز او تلخ نیست، بلکه شیرین و فکربرانگیز است و غالباً برای انتقال پیام های اخلاقی و انتقاد از کج روی ها به کار می رود. این طنز، باعث می شود که مطالب تعلیمی خشک و خسته کننده نباشند، بلکه با لبخندی بر لبان خواننده، او را به اندیشیدن و اصلاح خویش ترغیب کنند. حکمت عملی سعدی، از دل تجربیات زیسته ی او و مشاهده ی جامعه برمی خیزد و راهکارهایی ملموس برای زندگی روزمره ارائه می دهد، به گونه ای که خواننده احساس می کند سعدی دوست و معلمی داناست که با زبانی شیرین و همدلانه او را راهنمایی می کند.

کاربرد ضرب المثل ها: زبانی برای همه دوران ها

بسیاری از جملات و عبارات گلستان سعدی، به دلیل ایجاز، عمق معنا و شیوه بیان شیوا، به ضرب المثل هایی رایج در زبان فارسی تبدیل شده اند. این موضوع نشان دهنده نفوذ عمیق سعدی در فرهنگ و زبان مردم است. این ضرب المثل ها، که هر روزه در گفتار و نوشتار ما به کار می روند، یادآور قدرت و تأثیرگذاری کلام سعدی هستند و نشان می دهند که چگونه حکمت او، مرزهای زمان را درنوردیده و در بطن زندگی روزمره مردم جاری شده است. گویی سعدی، جملاتی را به ما هدیه کرده که هرگز کهنه نمی شوند و در هر موقعیتی، معنای خود را حفظ می کنند.

نتیجه گیری: گلستان فروغی، گنجینه ای برای امروز و فردا

گلستان سعدی، این شاهکار بی بدیل ادبیات فارسی، نه تنها اثری متعلق به گذشته نیست، بلکه گنجینه ای بی کران از حکمت، اخلاق و زیبایی ادبی است که همچنان برای انسان امروز پیام ها و درس های ارزشمندی دارد. در هر حکایت، در هر سطر و در هر مصرع از اشعار آن، می توان عصاره ای از تجربه بشری و اندیشه های عمیق را یافت که با گذشت قرن ها، ذره ای از تازگی و طراوت خود را از دست نداده است. خواندن گلستان، گویی قدم گذاشتن در باغی سرسبز است که در هر فصل از سال، گل هایی تازه و میوه هایی شیرین برای عرضه دارد.

در این میان، نقش بی بدیل محمدعلی فروغی در تصحیح و پالایش این اثر، سزاوار ستایش فراوان است. نسخه ی تصحیح شده توسط او، با دقت و وسواسی کم نظیر، دریچه ای معتبر و قابل اعتماد برای ورود به این جهان پر از حکمت و زیبایی فراهم می آورد. فروغی با تکیه بر نسخه های کهن و رعایت تمامی اصول تصحیح متون، متنی را به دست ما رسانده که نه تنها از نظر ادبی بی غلط و روان است، بلکه اصالت و روح کلام سعدی را نیز حفظ کرده است. این نسخه، راه را برای پژوهشگران، دانشجویان ادبیات و تمامی علاقه مندان به ادبیات کلاسیک هموار می کند تا با اطمینان خاطر، در عمق معانی گلستان غوطه ور شوند.

گلستان فروغی، بیش از یک کتاب، یک همراه است؛ همراهی دانا که با زبانی شیرین و دلنشین، راه و رسم زندگی، آداب معاشرت، فضیلت قناعت و ارزش های انسانی را به ما می آموزد. مطالعه ی این اثر، نه تنها به غنای ادبیات فارسی در ذهن خواننده می افزاید، بلکه به او کمک می کند تا با نگاهی عمیق تر به جهان پیرامون و انسان ها بنگرد و از تجربیات سعدی برای زیستن بهتر بهره گیرد.

با تمام اوصاف، خواندن یک خلاصه، هر چند جامع و تحلیلی، هرگز جای مطالعه ی کامل و عمیق این اثر بی نظیر را نخواهد گرفت. دعوت می شود تا با تکیه بر نسخه ی معتبر خلاصه گلستان سعدی فروغی، خود را به لذت خواندن کامل این شاهکار ادب فارسی مهمان کنید و از آن همچون گنجینه ای ارزشمند برای امروز و فردا بهره ببرید. بی شک، هر بار که به این گلستان بازگردید، گل هایی تازه خواهید یافت که عطر و بوی حکمتشان، جان و دل شما را تازه خواهد کرد.