قمار بزرگ «سوناک» – نشر روز

به گزارش نشر روز، نخست وزیر انگلیس عصر دیروز (چهارشنبه) در هوای بارانی لندن، مقابل دفتر خود حاضر شد و اعلام کرد که انتخابات سراسری در این کشور 4 جولای (14 تیرماه) برگزار می شود. او درحالی که هر لحظه بر اثر شدت باران خیس تر می شد، گفت که در تماس تلفنی با «چارلز سوم» پادشاه انگلیس موافقت وی را برای انحلال پارلمان گرفته است. به این ترتیب امروز (پنجشنبه) و فردا (جمعه) پارلمان انگلیس آخرین لوایح پیشنهادی دولت را بررسی و سپس منحل می شود.

سوناک در سخنان خود اظهار داشت: اکنون زمان تصمیم گیری درباره آینده است. برای اینکه تصمیم بگیریم آیا می خواهیم پیشرفت هایی را که به دست آورده ایم، ادامه دهیم یا اینکه بدون هیچ برنامه ای به عقب بازگردیم.

به گزارش ایرنا از لندن، وی ادعا کرد که حزب محافظه کار برخلاف حزب کارگر، در تمامی حوزه ها برنامه ها دارد و مردم کشور می توانند در شرایطی که اوضاع بین المللی، دوران بی ثباتی را سپری می کند، به سیاست های حزب او اعتماد کنند.

او درحالی این ادعا را مطرح کرد که محبوبیت حزب حاکم طبق قریب به اتفاق نظرسنجی ها 20 واحد درصد نسبت به حزب رقیب (کارگر) کمتر است و انتظار می رود که در انتخابات پیش رو شکست سنگینی را تجربه کند. حزب محافظه کار در انتخابات شوراهای شهر انگلیس که سه هفته پیش برگزار شد، نزدیک به 500 کرسی خود را از دست داد و به این ترتیب از جایگاه نخست، به رده سوم سقوط کرد.

گزارش ها حاکی از آن است که مشاوران دولت دیروز به سوناک هشدار دادند که اکنون زمان مناسبی برای برگزار انتخابات سراسری نیست؛ با این حال اکنون 6 هفته به برگزاری انتخابات باقی مانده و سوناک به تعبیر ناظران، دست به بزرگترین قمار در زندگی سیاسی خود زده است.

انتخابات در انگلیس طبق یک سنت دیرینه در فصل بهار یا پاییز برگزار می شود. آخرین بار در سال 1945 بود که انتخابات سراسری انگلیس در تابستان برگزار شد. «وینستون چرچیل» نخست وزیر پیشین انگلیس گمان می کرد که می تواند از محبوبیت خود برای مدیریت کشور در دوران جنگ جهانی دوم استفاده کند و حزب محافظه کار را برای یک دوره دیگر بر مسند قدرت نگه دارد اما محاسبات او اشتباه از آب درآمد. نتیجه انتخابات نشان داد که نگرانی مردم درباره دوران پسا جنگ و مدیریت اوضاع داخلی کشور، باعث پیروزی خیره کننده حزب رقیب (کارگر) شد؛ اتفاقی که به گواه تاریخ حزب محافظه کار را شوکه کرد.

جالب اینجاست که نتایج نظرسنجی ها پیش از برگزاری انتخابات جولای 1945 نشان می داد که چرچیل از محبوبیت بالایی در میان مردم انگلیس برخوردار است و همه چیز برای ادامه قدرت او مهیا بود. با این حال نتایج انتخابات ثابت کرد که مردم انگلیس به مدیریت او در خصوص مسایل غیرجنگی اعتماد ندارد.

طبق آخرین نظرسنجی های صورت گرفته در انگلیس، محافظه کاران تحت رهبری ریشی سوناک نه تنها شانسی برای پیروزی در انتخابات آتی ندارند که شکست سنگینی را تجربه خواهند کرد. این نکته را باید در نظر گرفت که سوناک در داخل حزب محافظه کار نیز از محبوبیت زیادی برخوردار نیست و انتخاب او به عنوان رهبر حزب حاکم در میان یک بحران سیاسی رخ داد. سوناک به عنوان یک عنصر هندی تبار در انتخابات درونی حزب محافظه کار در تابستان 2022 به «لیز تراس» انگلیسی الاصل باخت. پس از سقوط دولت 44 روزه تراس، سوناک رقیب جدی نداشت و طی چند روز، قدرت را به دست گرفت.

تاکنون اعضای ارشد حزب حاکم محافظه کار، به ویژه طیف دست راستی این حزب، تلاش کرده اند تا وی را از قدرت برکنار کنند. چند ماه پیش هم چند نامه عدم اعتماد به رهبری سوناک برای رییس فراکسیون حزب محافظه کار ارسال شد اما به دلیل اینکه به حد نصاب نرسید، کار به انتخابات کشیده نشد.

مشاهده این شکاف در داخل محافظه کاران مردم را نسبت به آینده این حزب دلسرد کرده است. تازه ترین یافته های موسسه معتبر «یوگوو» نشان می دهد که 47 درصد مردم انگلیس حامی حزب کارگر به رهبری آقای «کی یر استارمر» و 20 درصد طرفدار محافظه کاران هستند.

سوناک با استناد به آمارها و شاخص های اخیر در کشور ادعا می کند که سیاست ها و برنامه های دولت او در مسیر درستی پیش می رود. ساعاتی پیش از آنکه او تاریخ برگزاری انتخابات را تعیین کند، مرکز آمارهای ملی انگلیس اعلام کرد که نرخ تورم در این کشور به پایین ترین حد طی سه سال گذشته رسیده است.

شاخص تورم پس از شکست رکورد 11 درصدی در سال 2022 میلادی به 2.3 درصد در ماه آوریل 2024 رسید که یک کاهش چشمگیر به شمار می رود. کارشناسان پیش بینی می کنند که این شاخص از مرز 2 درصد عبور کرده و پیش از اوج گیری مجدد، به 1.8 درصد برسد. بدیهی است که این دوره کوتاه زمان مناسبی برای دولت شکننده سوناک است که برای جلب آراء انتخاباتی، مصادره به مطلوب کند.

در حوزه کاهش آمار مهاجران نیز سوناک طرح جنجال برانگیز اخراج این افراد به کشور آفریقایی رواندا را ماه پیش در مجلس تصویب کرد. نخستین گروه پناهجویان قرار است که تابستان امسال اخراج شوند. درحالی که گروه های حقوق بشری برای جلوگیری از انجام این پرواز فعال شده اند، سوناک می گوید که انتقال پناهجویان پس از برگزاری انتخابات سراسری صورت می گیرد.

افزایش 75 میلیارد پوندی بودجه دفاعی انگلیس از دیگر تصمیماتی است که سوناک طی هفته های اخیر گرفت. او به بهانه افزایش تهدیدهای بین المللی و ادعای تبدیل شدن جهان به مکانی خطرناک تر از پایان جنگ سرد، اعلام کرد که 75 میلیارد پوند به بودجه دفاعی این کشور اضافه خواهد کرد.

او چهارم اردیبهشت در یک کنفرانس خبری با حضور دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در لهستان اعلام کرد: ما مخارج دفاعی را تا سال 2030 به 2.5 درصد تولید ناخالص داخلی افزایش خواهیم داد. این طرح 75 میلیارد پوند دیگر به بودجه دفاع کشور اضافه و جایگاه ما را به عنوان بزرگترین قدرت دفاعی در اروپا تضمین می کند.

در همین پیوند وزیر دفاع انگلیس هفته پیش از سفارش 6 ناو جنگی جدید خبر داد و ادعا کرد که این تصمیم در پی تصمیم دولت برای افزایش بودجه دفاعی کشور اتخاذ شده است. این در حالی است که اولا کارشناسان نظامی نحوه محاسبات صورت گرفته در طرح افزایش بودجه نظامی دولت را زیر سوال می برند و معتقدند که اختصاص 2.5 درصد تولید ناخالص داخلی طی 6 سال آینده، معادل 75 میلیارد پوند نمی شود. درثانی اوضاع ارتش انگلیس طبق گزارش ها به حدی شکننده و ضعیف است که «اگر جنگ شود مهمات نظامی آن در عرض چند روز تمام می شود.»

از این منظر ادعاهای تبلیغاتی سوناک برای جمعیت رای دهنده انگلیس چنگی به دلی نمی زند و طبق آمارها، تغییری در محبوبیت این حزب ایجاد نکرده است. رسانه های انگلیس می گویند که احتمالا نخست وزیر به این نتیجه رسیده است که شاخص ها در کشور طی ماه های آینده به ضرر دولت خواهد بود و یا در بهترین حالت تغییری نمی کند؛ به همین خاطر او زمان برگزاری انتخابات را به جلو انداخته است.

سوناک دیروز در یک جلسه تبلیغاتی ادعا کرد که حزب کارگر می خواهد این گونه وانمود کند که نتیجه انتخابات از پیش تعیین شده و آن ها پیروز میدان هستند. در مقابل رهبر حزب کارگر هشدار داد که اگر محافظه کاران برای پنج سال دیگر قدرت داشته باشند، «هیچ چیز در کشور تغییری نخواهد کرد.»

نظریه پردازان در انگلیس معتقدند که حزب کارگر در انتخابات پیش رو 400 کرسی پارلمان را تصاحب و شکست سنگینی را به محافظه کاران تحمیل خواهد کرد؛ اگر چنین شود، رکورد انتخابات سال 2019 که در جریان آن، «بوریس جانسون» با اختلاف 80 کرسی پارلمانی، بر حزب کارگر تحت رهبری «جرمی کوربین» غلبه کرد، شکسته خواهد شد.

پارلمان انگلیس 650 کرسی دارد و حزبی که اکثریت کرسی ها (نصف به علاوه یک) را در اختیار داشته باشد، صاحب قدرت است و می تواند دولت تشکیل دهد. گاهی پارلمان در وضعیت معلق قرار می گیرد و هیچ کدام از احزاب سیاسی انگلیس نمی توانند اکثریت 650 کرسی مجلس عوام (326 کرسی) را به دست آورند. در صورت بروز این وضعیت، حزبی که بیشترین کرسی های مجلس عوام را به دست آورده است برای تشکیل دولت باید با یک حزب دیگر ایتلاف کند.

برخی ناظران بر این باورند که حزب کارگر هم قادر به تصاحب اکثریت کرسی های مجلس عوام نیست و احتمالا پدیده «پارلمان معلق» رخ خواهد داد. به هر روی پنجم جولای (15 تیر ماه) نتیجه انتخابات انگلیس روشن و مشخص خواهد شد که کلید خانه شماره 10 برای پنج سال آینده در اختیار کدام حزب قرار خواهد گرفت.

310310