آشنایی با سازه‌های سبک فلزی و تفاوت آن‌ها با سازه‌های بتنی

در صنعت ساخت و ساز، انتخاب نوع سازه یکی از مهم ترین تصمیماتی است که تأثیر مستقیمی بر کیفیت، سرعت و هزینه پروژه دارد. دو نوع سازه‌ی پرکاربرد در این صنعت، سازه‌های سبک فلزی و سازه‌های بتنی هستند. هر یک از این دو روش سایت یک سازه، دارای ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود هستند و استفاده از آن‌ها بسته به نیازهای پروژه و شرایط محیطی تعیین می‌شود. در این مقاله، به معرفی سازه‌های سبک فلزی و تفاوت آن‌ها با سازه‌های بتنی پرداخته و نقش قالب‌های فلزی، به ویژه قالب لبه خم در ساخت و بتن ریزی سازه‌های بتنی بررسی می‌شود.

سازه سبک فلزی چیست؟

سازه‌های سبک فلزی از اجزای فولادی ساخته می‌شوند که به‌دلیل وزن کم و انعطاف پذیری بالا، برای ساخت پروژه‌های سبک و سریع به کار می‌روند. این سازه‌ها عمدتاً از پروفیل‌های فلزی سبک تشکیل می‌شوند و به دلیل سرعت نصب بالا و سهولت اجرا، در پروژه‌های مختلفی از جمله ساختمان‌های مسکونی، صنعتی و تجاری کاربرد دارند.

یکی از مهم‌ترین مزایای سازه‌های فلزی، مقاومت آن‌ها در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله است. سازه‌های فلزی به دلیل انعطاف پذیری بالا، توانایی تحمل تغییر شکل‌های ناشی از زلزله را دارند و از این نظر گزینه مناسبی برای ساخت سازه‌هایی هستند که نیاز به مقاومت در برابر نیروهای لرزه‌ای دارند. همچنین سازه‌های سبک فلزی قابل بازیافت بوده و از نظر محیط زیستی گزینه‌ای پایدار محسوب می‌شوند.

سازه بتنی چیست؟

سازه‌های بتنی از ترکیب سیمان، شن، ماسه و آب تشکیل می‌شوند و به عنوان یکی از پرکاربردترین روش‌های ساخت سازه‌های سنگین و مستحکم شناخته می‌شوند. بتن به دلیل مقاومت فشاری بالا، برای ساخت بناهای عظیم همچون برج‌ها، پل‌ها و سدها به‌کار می‌رود. سازه‌های بتنی در مقابل نیروهای فشاری بسیار مقاوم هستند، اما مقاومت کمتری در برابر نیروهای کششی و خمشی دارند؛ به همین دلیل در سازه‌های بتنی از میلگردهای فولادی برای افزایش مقاومت کششی استفاده می‌شود.

بتن ریزی و ساخت سازه‌های بتنی نیاز به قالب بندی دقیق و مناسب دارد تا بتوان بتن تازه را در قالب مناسب هر قسمت از سازه ریخت و پس از شکل گیری و سخت شدن بتن، آن را از سازه جدا کرد. قالب بندی در این سازه‌ها نقش مهمی در ایجاد دقت، استحکام و دوام نهایی سازه دارد.

تفاوت سازه های سبک فلزی با سازه های بتنی

سازه‌های فلزی و بتنی هر دو دارای کاربردهای خاصی در پروژه‌های مختلف هستند، اما تفاوت‌های عمده‌ای نیز بین این دو نوع سازه وجود دارد:

• وزن سازه: سازه‌های فلزی به طور کلی سبک‌تر از سازه‌های بتنی هستند. این ویژگی سازه‌های فلزی را برای ساخت بناهایی که نیاز به سازه‌های سبک دارند، مناسب می‌کند.
• سرعت اجرا: سازه‌های فلزی به دلیل ساخت قطعات در کارخانه و مونتاژ سریع در محل، از سرعت اجرای بالاتری نسبت به سازه‌های بتنی برخوردارند. در مقابل، سازه‌های بتنی به دلیل نیاز به مراحل قالب بندی و بتن ریزی زمان بیشتری نیاز دارند.
• مقاومت در برابر زلزله: سازه‌های فلزی به دلیل انعطاف پذیری بیشتر در برابر نیروهای جانبی مثل زلزله، از مقاومت بیشتری برخوردارند. اما سازه‌های بتنی نیز با طراحی مناسب و استفاده از میلگردهای فولادی می‌توانند مقاومت خوبی در برابر زلزله از خود نشان دهند.
• هزینه: هزینه ساخت سازه‌های فلزی به دلیل نیاز به مواد با کیفیت بالا و فناوری پیشرفته ممکن است بیشتر باشد. در مقابل، سازه‌های بتنی از مواد اولیه ارزان‌تری ساخته می‌شوند و ممکن است از نظر اقتصادی به صرفه‌تر باشند.

استفاده از قالب‌های فلزی در سازه‌های بتنی

قالب بندی یکی از مهم‌ترین مراحل ساخت سازه‌های بتنی است که بر دقت و کیفیت نهایی سازه تاثیرگذار است. یکی از انواع قالب‌های پرکاربرد در سازه‌های بتنی، قالب‌های فلزی لبه خم است که به دلیل استحکام بالا و قابلیت استفاده مجدد، بسیار محبوب هستند.

قالب فلزی لبه خم به دلیل ساختار منحصر به فرد خود، دقت بالایی در بتن ریزی فراهم می‌کند و به کاربر این امکان را می‌دهد که با کمترین میزان تغییر شکل، سازه‌ای یکدست و مستحکم بسازد. این قالب‌ها علاوه بر افزایش سرعت اجرای پروژه، به کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری نیز کمک می‌کنند، چرا که دوام بالایی دارند و برای چندین بار قابل استفاده هستند.

مزایای استفاده از قالب فلزی لبه خم برای بتن ریزی

همانطور که گفته شد برای ساخت سازه های بتنی و پیش از مرحله بتن ریزی، نیاز به قالب بندی هر بخش از سازه بتنی است که تا بتوان بتن را به شکل هدفمند در قسمت مناسب ریخت و تا زمان سفت شدن و شکل گیری بتن از قالب های بتن استفاده کرد. یکی از مناسب ترین و رایج ترین انواع قالب های فلزی که در زمان قالب بندی سازه مورد استفاده قرار می گیرند، قالب های فلزی لبه خم هستند. قالب های لبه خم از جمله انواع قالب های فلزی دارند که می توانید برای آشنایی بیشتر با قالب لبه خم به این لینک (https://tanhapoulad.com/aras-concrete-mold/) مراجعه کنید. مزایای استفاده از قالب های لبه خم به شرح زیر است:

•  دقت بالا: قالب‌های فلزی لبه خم به دلیل مقاومت بالایی که دارند، تغییر شکل کمی در طول فرآیند بتن ریزی دارند و باعث ایجاد سازه‌ای یکدست و مستحکم می‌شوند.
•  استفاده مجدد: یکی از بزرگترین مزایای قالب‌های فلزی لبه خم، قابلیت استفاده مجدد آن‌هاست. این قالب‌ها می‌توانند در پروژه‌های متعدد به کار روند و به کاهش هزینه‌های کلی پروژه کمک کنند.
• سرعت اجرا: استفاده از قالب‌های فلزی در بتن ریزی به دلیل سرعت بالای نصب و جداسازی، به کاهش زمان پروژه کمک می‌کند.
• مقاومت در برابر خوردگی: قالب‌های فلزی لبه خم معمولاً با پوشش‌های مقاوم در برابر خوردگی تولید می‌شوند که این امر باعث افزایش عمر مفید آن‌ها در پروژه‌های مختلف می‌شود.

در نهایت، انتخاب بین سازه‌های سبک فلزی و سازه‌های بتنی به عوامل مختلفی همچون نوع پروژه، نیازهای سازه‌ای و شرایط محیطی بستگی دارد. هر دو نوع سازه دارای ویژگی‌ها و مزایای خاص خود هستند. با این حال، در سازه‌های بتنی، استفاده از قالب‌های فلزی به ویژه قالب لبه خم، نقش حیاتی در افزایش دقت، استحکام و سرعت اجرای پروژه ایفا می‌کند. استفاده از این قالب‌ها نه تنها کیفیت نهایی سازه را بهبود می‌بخشد، بلکه از نظر اقتصادی نیز به صرفه بوده و باعث کاهش هزینه‌های کلی پروژه می‌شود.