از بابا رضا به بچه ها

حضور بچه ها در صحن و سرای امام هشتم(ع) و از این طرف به آن طرف دویدن شان، جزو شیرین ترین و فراموش نشدنی ترین خاطرات آن ها به حساب می آید. نگاه زیرچشمی به پدر و مادر و گذاشتن دست بر روی سینه به نشانه ادب و سلام به امام(ع) رو به گنبد طلایی، ورق زدن زیارت نامه هایی که نمی توانستیم آن ها را بخوانیم، خانه سازی و چیدن خلاقانه مهرها روی هم و …، برای خود ما هم یادآور خاطرات شیرینی است که سال ها پیش تجربه آن ها را داشتیم.

به گزارش نشر روز، متن پیش رو گفت وگوی روزنامه خراسان با شاعر نماهنگ های «بابا رضا 1 و 2» که مورد استقبال بسیاری از کودکان و حتی بزرگ ترها قرار گرفته و تنوع مضامین محتوایی آن در حوزه های سبک زندگی، مهدویت، معضلات اجتماعی و … به تاثیرگذاری بیشترش منجر شده است: نماهنگ بابا رضا 1 در سال گذشته و نماهنگ بابا رضا 2 در دهه کرامت امسال و در آستانه میلاد حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) با هدف آشنایی بیشتر کودکان امروزی با امام هشتم(ع) و تقویت این ارتباط معنوی ساخته شد. هر دوی این آثار از لحاظ مضامین و پرداختن به مسایل مختلف اعم از عشق کودکان به امام(ع)، درس هایی از بازی در حرم، توجه به اشعار نوستالژی امام رضایی(ع)، پرداختن به معضلات اجتماعی مثل کودکان کار یا بی سرپرست و… مورد توجه قرار گرفت. نماهنگ «بابا رضا 1 و 2»، هر دو با صدای «روح الله رحیمیان» و شعرهای حجت الاسلام «سیدصادق رمضانیان» تولید شد. امروز 23 ذی القعده، روز زیارتی مخصوص امام رضا(ع) است و زیارت آن حضرت(ع) از دور و نزدیک سفارش شده است. به همین بهانه و در پرونده امروز زندگی سلام به سراغ شاعر این نماهنگ ها رفتیم تا درباره چالش ها در سرودن این اشعار، دسته بندی مضامین محتوایی مدنظرش در این 2 شعر، استقبال بچه ها و… بگوید. همچنین متن اشعار هر دوی این نماهنگ ها آورده شده است.

دیدم نماهنگ امام رضایی(ع) کودکانه جدید و قوی نداریم

حجت الاسلام «رمضانیان» ابتدا درباره نماهنگ «بابا رضا 1» که سال 1402 ساخته شد، می گوید: «مجموعه رسانه ای ماوا قبل از ساخته شدن نماهنگ «بابا رضا 1» به آقای رحیمیان پیشنهاد داده بودند که ایشان یک کاری برای کودک بخواند. بابت شعر هم با من صحبت شد. ابتدا قرار نبود که محتوای شعر درباره امام رضا(ع) باشد. یک چند ماهی از آن پیشنهاد گذشت و من خیلی فکر کردم که ما اگر بخواهیم کاری در حوزه کودک تولید کنیم، بهتر است در چه فضایی باشد که کمتر مورد توجه بوده است. یک مقداری تحقیق کردم. البته خودم برای اولین بار بود که می خواستم برای یک نماهنگ کودکانه شعر بگویم. به ذهنم رسید که چرا برای امام رضا(ع) یک نماهنگ کودکانه جدید و قوی نداریم که برای شان جذاب هم باشد. مثلا در بعضی حوزه های دیگر و برای بعضی ایمه(ع) دیگر داشتیم. پیشنهاد دادم به دوستان، نظر آن ها هم مثبت بود و رفتیم در دل کار. بنابراین «بابا رضا 1» در سال گذشته یعنی 1402 ساخته شد».

با بچه ها قبل از سرودن اشعار بارها صحبت کردم

از شاعر نماهنگ های «بابا رضا 1 و 2» درباره نحوه انتخاب محتواها و مضامین اشعارش می پرسم که این طور توضیح می دهد: «نماهنگ بابا رضا 1 از نظر نوع ادبیات، مفاهیم و … بدیع و نو بود و در ابتدا برای ما هم مشخص نبود که چقدر به دل مخاطب بنشیند. اما من خودم دوتا فرزند دارم، زمانی که قرار شد این شعر سروده شود، اول از همه با بچه های خودم بارها صحبت کردم که اگر شما بخواهید با امام رضا(ع) صحبت کنید، چه چیزهایی به ایشان می گویید؟ متوجه شدم که بچه ها در 6 و 7 سالگی، تمام برداشتی که از امام رضا(ع) دارند، نقطه شروع همه شان از حرم مطهر است. یعنی بازی هایی که در حرم انجام می دهند، اتفاق هایی که در مسیر زیارت برای شان رقم می خورد، دیدن ضریح و گنبد و … . بنابراین برایم مهم بود که ما هم به این فضا بپردازیم. در عین حال، می خواستیم بازی های کودکانه را با یک پیامی بیان کنیم که بزرگ ترها هم دریافتی از این شعر داشته باشند. مثلا در یکی از فرازهای بابا رضا 1، آن جا که می گوید: « افتادم و دستم و گرفتی وقتی / رو سنگ حرم سرسره بازی کردم» هم یک مطلبی برای بچه ها دارد و هم برای بزرگ ترها که هر وقت در زندگی زمین خوردم، به امام رضا(ع) متوسل شدم و ایشان دستم را گرفت. به طور کلی بیان چند وجهی این مضامین برای مان مهم بود».

خیلی مردد بودیم که بابا رضا 2 را بسازیم

«بابا رضا 1، خیلی مورد استقبال قرار گرفت و بر اساس بازخوردهایی که خودم هم دیدم و شنیدم و البته بقیه اعضای گروه به ما خبر می دادند، خیلی به دل مخاطب ها نشست». او با این مقدمه ادامه می دهد: «امسال و برای ولادت امام رضا(ع)، خیلی مردد بودیم که بابا رضا 2 را بسازیم یا نه. بالاخره دومی از هر کاری، ساختنش خیلی سخت تر است. من با آقای رحیمیان چندین بار به طور مفصل صحبت کردم و قرار شد اگر به مضامین خوبی رسیدیم و احساس کردیم که می تواند قوی تر از بابا رضا 1 باشد تا بچه ها یک چیز بیشتری یاد بگیرند و احساس بهتری هم با آن برقرار کنند، به قول معروف برویم در دل کار».

هدف اشعارم ارتباط معنوی عمیق بین بچه ها و امام(ع) است

حجت الاسلام «سیدصادق رمضانیان» درباره ملاحظاتش در سرودن شعر کودکانه برای امام رضا(ع) می گوید: «هدف اول ما در این اشعار کودکانه، ایجاد ارتباط عمیق معنوی بین بچه ها و امام معصوم(ع) بود. معروف هم هست که می گویند چون که با کودک سر و کارت فتاد، پس زبان کودکی باید گشاد. بنابراین باید مضامینی را انتخاب می کردیم که بچه ها درک درستی از آن ها داشته باشند، بتوانند راحت با آن ها ارتباط برقرار کنند. همچنین چون خانواده ها درگیر می شوند و می شنوند، می خواستم دووجهی باشد یعنی یک پیامی برای بزرگ ترها هم داشته باشد. بنابراین به این جمع بندی رسیدم که از بازی های کودکانه بچه ها، یک سری پیام ها را استخراج کنم. مثلا درباره بازی قایم باشک که در بین بچه ها مرسوم است، گفتم: «من چشم گذاشتم که پیدات کنم». هم بچه ها با این شعر زود ارتباط برقرار می کنند و هم معنای پنهانش برای بزرگ ترها این است که هر فردی از دنیا چشم پوشی کرد، امام معصوم(ع) را در زندگی خودش پیدا خواهد کرد».

سرودن شعر «بابا رضا 1»  دو و نیم ماه طول کشید

از او می پرسم که سرودن اشعار این نماهنگ ها چقدر زمان برده است که می گوید: «سرودن شعر که کاملا ذوقی است و به حال و احوال شاعر، بستگی زیادی دارد. معمولا کارهای این چنینی که هدفش این است که موجی ایجاد کند و بیشتر اثرگذار باشد، ویرایش شان زمان بَر است و چندین بار باید مورد حذف و اضافه قرار بگیرد. ما در بابا رضا 1، حدود 2 ماه تا 2 ماه و نیم درگیر این بودیم که مضامین نهایی شود تا شعر به نقطه نهایی قبل از ضبط برسد. درباره بابا رضا 2، ما یک مقداری از نظر زمانی محدودیت داشتیم چون در ابتدا تصمیم مان برای ساخت آن جدی و قطعی نشد، منتها وقتی مضامین به ذهنم آمد که به عنایت خود امام رضا(ع) بود، تصمیم گرفتیم که این بار بیاییم از زبان امام رضا(ع) جواب بچه ها را بدهیم. سرودن آن هم تقریبا یک ماه ونیم طول کشید اما شبانه روزی پیگیر بودیم تا شعر به مرحله ویرایش نهایی رسید».

تصمیم گرفتیم در «بابا رضا 2» چندتا دغدغه اجتماعی را مطرح کنیم

از او درباره دلایل توجه اش به بحث کودکان کار و بی سرپرست در اشعار بابا رضا 2 می پرسم که می گوید: «ما در بابا رضا 2، به این نتیجه رسیدیم آن بچه هایی که بابا رضا 1 را خواندند و در کنار ما بودند، یک سال بزرگ تر شدند و درک بیشتری دارند. بنابراین تصمیم گرفتیم در این کار، هم چندتا دغدغه اجتماعی را مطرح کنیم و هم دغدغه معنوی. به لطف خدا و همان طور که در اشعار هم دیدید، اشاره شد به بچه های خداسرپرست که گفتیم: «واسه بچه های خدا سرپرست / که نمیدونن مامان باباشون کجان … / یا برای اون کودک کار که / چشمش افتاد به بیمه امام رضا / توی سرما تو رو صدا زد بابا … ». بنا شد ما از این به بعد لفظ خداسرپرست را برای بچه های بی سرپرست استفاده کنیم که زیباتر است. همچنین به معضل کودکان کار اشاره کنیم تا بچه ها با خواندن این اشعار، حس و نگاه بهتری به بچه های خداسرپرست و کودکان کار داشته باشند. یعنی هرجا دیدند، آن ها را مثل خودشان بدانند. این موضوع یک دغدغه اجتماعی برای من بود. یک دغدغه معنوی هم داشتم که یک مسیولیتی را به بچه ها محول کنیم که در آن بخش « قول میدم قول خدایی / یه قول امام رضایی / میخوام رفیق قرآن شم / تا یار صاحب الزمان شم» محقق شد. یک پیامش هم این است که ما باید به یک جایی برسیم که یار امام زمان(عج) بشویم. یک راهکار هم برای این یاری بیان شده که آن هم در سایه رفاقت با قرآن محقق می شود».

حدیثی از امام رضا(ع) باعث شد تا از عبارت  «بابا رضا» استفاده کنیم

او درباره استفاده از عبارت «بابا رضا» هم که مورد استقبال بسیاری از بچه ها قرار گرفت، می گوید: «وقتی شعر را نوشتیم، به قسمت گوشواره آن یعنی جوابی که باید بچه ها در شعر بدهند، رسیدیم. معمولا در این قسمت باید از الفاظی استفاده شود که هم ساده باشد، هم روان و هم جذابیت خاص خودش را داشته باشد. به این قسمت که رسیدم، خیلی فکر کردم که ما از چه عبارتی استفاده کنیم که بچه ها راحت با آن ارتباط برقرار کنند و در شان امام معصوم(ع) هم باشد. یاد حدیثی از خود امام رضا(ع) افتادم که ایشان می فرمایند: «امام بهترین رفیق و پدری مهربانی است». با خودم گفتم چقدر خوب است که ما همین را در قالب بیان کودکانه بیاوریم و چون بچه ها معمولا پدر را بابا صدا می زنند، از این عبارت برای اولین بار استفاده کردیم. البته چون این عبارت برای اولین بار استفاده می شد، قبل از آن عبارت «مولا رضا» را هم آوردیم که به جایگاه امام تاکید شود: «مولا رضا، دوس دارم صدات کنم بابا رضا».

متن نماهنگ بابا رضا 1

با پدر و با مادرم

با عروسکام اومدم حرم

سلام مهربون

عزیز دلم، قربونت برم

من و تنها نذاری

از تو می خوام که همیشه من و حرم بیاری

چه حرم نازی داری

چه حیاط خوشگلی آقا واسه بازی داری

از تو خاطره دارم یادگاری

من چشم گذاشتم که پیدات کنم

پیدات کنم سیر تماشات کنم

محکم می گیرم ضریح و یعنی می خوام

دستام و گره میون دستات کنم

با دوستم آقا میگم کلاغ پر

تا برات پر بزنه بشه کبوتر

دوس داری من یا کبوترات و بیشتر

کی و بیشتر؟

«مولا رضا»؛ دوس دارم صدات کنم «بابا رضا»

یادته اون دفعه تو دفتر مشقم

به چه سختی یه دونه بابا نوشتم

حالا اومدم که جایزه بگیرم

این دفعه هشت تا امام رضا(ع) نوشتم

شاید این جوری تو رو راضی کردم

با نشر روز حرم خونه سازی کردم

افتادم و دستم و گرفتی وقتی

رو سنگ حرم سرسره بازی کردم

تو که بزرگ بزرگ ترایی

بانی آرزوهای بچه هایی

تو بخواه منم بشم کربلایی

«مولا رضا»؛ دوس دارم صدات کنم «بابا رضا»

متن نماهنگ بابا رضا 2

از بابا رضا به بچه ها

سلام عزیزای دلم خوش اومدین

چقد قشنگ منو بابا صدا زدین

همتون ستاره های مشهدین

شبیه ستاره هاییم

وقتی با بچه ها تو حرم امام رضاییم

با مُهرا خونه ساختیم

حالا اهل نماز از کرم امام رضاییم

یه جور خیاله دیگه

من خیال کردم آقا حرفاش و داره میگه

آخر قلب پدر و راضی کردی

مراقبت بودم تو حرم بازی کردی

دنیا شبیه بازی بالا بلندی

بالا پایین داره با خدا باشی می خندی

دل نبندی

بابا رضا یادش نمیره

گفتی تو دفترم چیا نوشتم

هشت تا امام رضا(ع) نوشتی واسم

جایزه ات و یه کربلا نوشتم

جایزه ی بچه ها رو تا همیشه بابا میده

پنجره فولاد رضا برات کربلا میده

قدرت رو میدونم

بابا رضا جونم

می خوام بازم با پدر مادرم بیام

من که زیارت و برا همه ی بچه ها می خوام

واسه بچه های خدا سرپرست

که نمیدونن مامان باباشون کجان

همونایی که عاشق بابا رضان

یا برای اون کودک کار که

چشمش افتاد به بیمه ی امام رضا

توی سرما تو رو صدا زد بابا

کی جز تو می تونه با مهربونیاش

حاجتای بچه ها رو زودی روا کنه

مامان بزرگ میگه کسی زرنگه که پیش

امام رضا برا امام زمان(عج) دعا کنه

قول میدم قول خدایی

یه قول امام رضایی

میخوام رفیق قرآن شم

تا یار صاحب الزمان شم

ببینیم یارو کجای حرمت بابا رضا

قربون کبوترای حرمت بابا رضا

قدرت رو میدونم

بابا رضا جونم

خانواده ها از پرمهرتر شدن نگاه بچه ها  به امام(ع) با این نماهنگ می گویند

شاعر نماهنگ های «بابا رضا 1 و 2» درباره واکنش های خانواده ها و کودکان بعد از انتشار این اثر می گوید: «حقیقتا خیلی ها به من و آقای رحیمیان می گویند که بعد از بابا رضا، فرزندان مان در رفتارهای شان به ما ثابت کردند که یک نگاه پرمهرتر، فراتر، بهتر، دقیق تر و … به امام رضا(ع) پیدا کردند. خیلی از والدین هم می گفتند که ما هم در کنار فرزندان مان به کار گوش دادیم و الان ما هم احساس و نگاه پخته تری به امام(ع) داریم. یک عزیزی به من گفت که ما تا قبل از این اشعار، فقط به امیرالمومنین(ع) به چشم پدر نگاه می کردیم اما الان می دانیم که امام رضا(ع) هم پدر معنوی ماست».

بچه ها باید در کودکی با امام(ع) رفیق شوند

سوال آخر هم باتوجه به این که امروز روز زیارتی امام رضا(ع) است، بفرمایید چرا مهم است که کودکان از سن پایین با مفهوم زیارت آشنا شوند: «ما در روایت ها داریم آموزه هایی که بچه ها در سنین پایین یاد می گیرند، مثل حکاکی بر روی سنگ است. یعنی برای آن ها ماندگار خواهد شد. ما خودمان اگر دقت کنید، سوره هایی که در سنین کودکی حفظ کردیم، همیشه برای ما ماندگار شده است و یک ارتباط عمیقی با آن ها برقرار کردیم. متاسفانه اگر بچه ها در سنین کودکی احساس نزدیکی و رفاقت با امام(ع) نکنند، وقتی بزرگ تر می شوند، شاید سخت بتوانند این ارتباط را برقرار کنند. بنابراین بهترین راه برای آشنا کردن بچه ها با امام(ع) این است که با زبان خودشان با آن ها صحبت کنند. چون اگر بخواهیم از مضامین و عبارت هایی استفاده کنیم که بچه ها درکی از آن ها نداشته باشند، تلاش مان بی فایده خواهد شد. من فکر می کنم در جریان نماهنگ بابا رضا، قدم مهمی در این مسیر برداشته شد».

پایان خبر نشر روز