پیش بینی ساعت مرگ با نمونه برداری ساده از سلول‌های دهانی ممکن شد

با ابداع فناوری جدید؛

به گزارش خبرگزاری نشر روز به نقل ازIE، این فناوری که «چیک ایج» «CheekAge» نام دارد از الگو‌های متیل دار شدن در سلول‌های گونه که به راحتی قابل دستیابی هستند استفاده می‌کند.

در یک کشف پیشگامانه، محققان نشان دادند چیک ایج حتی زمانی که از داده‌های اپی ژنتیکی از بافت‌های مختلف برای تجزیه و تحلیل استفاد کند، نیز می‌تواند خطر مرگ و میر را به طور قابل اعتمادی تخمین بزند.

نشانگر‌های اپی ژنتیک تغییرات شیمیایی در DNA هستند که کد ژنتیکی را تغییر نمی‌دهند، اما می‌توانند بر نحوه عملکرد ژن‌ها تاثیر بگذارند. متیل دار شدن یکی از این تغییرات است که اغلب با پیری مرتبط است. دانشمندان از این الگو‌ها برای ایجاد «ساعت‌های پیری» استفاده می‌کنند که سن بیولوژیکی را تخمین می‌زند و نشان می‌دهد که فرد با چه سرعتی در حال پیر شدن است.

دکتر «ماکسیم شوخیرف» «Maxim Shokhirev» نویسنده نخست این مطالعه، گفت: «ما نشان دادیم مکان‌های خاص متیل دار شدن، اهمیت ویژه‌ای در این ارتباط دارند و پیوند‌های بالقوه بین ژن‌ها و فرآیند‌های خاص را نشان می‌دهد همچنین مرگ و میر انسان‌های با این ساعت‌ها تعیین می‌شود.

این پژوهشگران در مطالعه اخیر خود از برنامه ریزی آماری برای ارزیابی میزان موثر پیش بینی مرگ و میر کلی چیک ایج در نمونه‌ای متشکل از ۱۵۱۳ زن و مرد متولد سال‌های ۱۹۲۱ و ۱۹۳۶ استفاده کردند.

این شرکت کنندگان بخشی از برنامه «گروه‌های تولد لوتیان» (LBC) دانشگاه ادینبورگ بودند و در طول زندگی شان تحت نظر قرار داشتند.

چیک ایج در ابتدا با تجزیه و تحلیل سطوح متیل دار شدن در حدود سایت ۲۰۰ هزار منطقه و ارتباط آنها با یک نمره جامع سلامت و سبک زندگی که منعکس کننده تفاوت در پیری بیولوژیکی است، توسعه یافت. 

محققان دریافتند که چیک ایج در داده‌های بلندمدت ارتباط نزدیکی با مرگ و میر دارد و از ساعت‌های اپی ژنتیک قبلی که از داده‌های نمونه خون استفاده می‌کردند، بهتر عمل می‌کند.

این پژوهش نشان داد، هر افزایش انحراف معیار در چیک ایج منجر به افزایش ۲۱ درصدی خطر مرگ و میر ناشی از همه علل می‌شود که نشان دهنده ارتباط قوی بین این ابزار فناورانه و خطر مرگ در افراد مسن است.

شوخیرف تاکید کرد که توانایی ساعت اپی ژنتیک مبتنی بر سلول گونه برای پیش بینی مرگ و میر، حتی زمانی که از داده‌های سلول‌های خونی استفاده می‌شود، به شاخص‌های مشترک مرگ و میر در بافت‌های مختلف اشاره دارد. این نشان می‌دهد که یک نمونه برداری ساده و غیر تهاجمی از گونه می‌تواند ابزار موثری برای مطالعه و پیگیری روند پیری باشد.

شناسایی ژن‌های موثر در بیماری‌های مرتبط با سن 

محققان با بررسی دقیق محل‌های متیل دار شدن مرتبط با مرگ و میر، ژن‌هایی را در نزدیکی این مکان‌ها شناسایی کردند که می‌توانند در طول عمر یا بروز خطر بیماری‌های مرتبط با افزایش سن نقش داشته باشند.

از جمله می‌توان به ژن PDZRN۴ که ممکن است به عنوان یک سرکوب کننده تومور عمل کند و ALPK۲ اشاره کرد که یک ژن مرتبط با سرطان و سلامت قلب و عروق در مطالعات حیوانی است. سایر ژن‌های قابل توجه شناسایی شده، پیشتر با بیماری‌هایی مانند سرطان، پوکی استخوان، التهاب و سندرم متابولیک مرتبط شده اند.

دکتر «آدیو جانسون» «Adiv Johnson» از دیگر مجریان این طرح نیز گفت: «تعیین اینکه آیا ژن‌هایی مانند ALPK۲ بر طول عمر یا سلامتی در مدل‌های حیوانی تأثیر می‌گذارد یا خیر، بسیار جالب است.»

در اوایل سال جاری، گروه دیگری از دانشمندان کشف کردند که پروتئینی به نام «PAPPA» (پروتئین-A پلاسما مرتبط با بارداری) که توسط خانواده‌ای از پروتئین‌های سیگنال دهنده به نام سیرتوئین‌ها تنظیم می‌شود، به عنوان یک «محرک مشترک» پیری در انواع سلول‌های مختلف انسان عمل می‌کند. 

در آن مطالعه، سطح PAPPA در پلاسمای خون افراد مسن‌تر نسبت به افراد جوان به طور قابل توجهی افزایش یافت. این یافته نشان می‌دهد که PAPPA می‌تواند به طور بالقوه به عنوان یک نشانگر زیستی برای پیری انسان استفاده شود.

نتایج این تحقیقات در نشریه Frontiers in Aging منتشر شده است.